Ból łydki: czy to jest zapalenie żył?

Opuchlizna nogi, ból łydki, uczucie gorąca... Co robić, jak rozpoznać czy cierpisz na zapalenie żył?

Każdego roku od 300.000 do 350.000 osób cierpi na zapalenie żył: w jednej z żył, najczęściej w łydce, tworzy się skrzep krwi.

Co powoduje zapalenie żył?

Powstawaniu tego skrzepu sprzyjają niektóre choroby: niewydolność żylna, niewydolność krążeniowa lub oddechowa, zaburzenia rytmu serca lub zaburzenia krzepnięcia. Nie są to jednak jedyne czynniki ryzyka. Wystarczy długotrwałe unieruchomienie (noszenie gipsu, kilkugodzinna podróż samolotem), otwarte złamanie lub interwencja chirurga, aby doszło do zapalenia żył. Zachorować można w każdym wieku, ale najbardziej narażone są osoby pomiędzy 40 a 60 rokiem życia, które długo przebywają w jednej pozycji.

Cel: uniknięcie zatorowości płucnej

W jednym na siedem przypadków, zapalenie żył jest śmiertelne. Problem polega na tym, że niektóre zapalenia żył są tylko nieznacznie bolesne lub nawet bezobjawowe. W przypadku braku objawów, nierzadko zapalenie żył jest wykrywane dopiero w stadium zatorowości płucnej: skrzep obecny w nodze odrywa się i przemieszcza się do układu naczyniowego, aby dotrzeć do serca i do tętnicy płucnej. To właśnie ta sytuacja jest niebezpieczna i należy jej bezwzględnie unikać, ponieważ powoduje deficyt oddechowy i stanowi zagrożenie życia.

Oznaki, które powinny ostrzegać

• spontaniczny, tępy ból w łydce lub wrażliwość na dotyk
• towarzyszący temu bólowi jest obrzęk stopy, kostki lub łydki
• w miejscu bólu skóra jest zaczerwieniona
•  miejscowe uczucie zdrętwienia i ciepła
• przyspieszona akcja serca
• gorączka
• bolesne skurcze, które nasilają się w stanie spoczynku

Jedna rada: nie należy masować dotkniętego obszaru, ponieważ istnieje ryzyko, że skrzep zostanie usunięty i dojdzie do zatoru.

Bądź ostrożny, te znaki nie muszą być gwałtowne i mogą powodować zwykły dyskomfort. W większości przypadków objawy zakrzepicy pojawiają się nagle w ciągu kilku dni. Wymienione objawy jedynie sugerują jej istnienie. Potwierdzenie diagnozy uzyskujemy po zbadaniu pacjenta za pomocą aparatury dopplerowskiej. To nieinwazyjne badanie, oparte na ultradźwiękach, ujawni lub nie obecność skrzepu.

Jeśli ból łydki utrzymuje się od kilku dni. Do tego dochodzi uporczywy kaszel, duszności i ból w klatce piersiowej, może oznaczać zator płucny (zator tętnicy płucnej) stanowi on bezpośrednie zagrożenie dla życia. W skrajnych przypadkach może powodować nagłe zatrzymanie krążenia i śmierć, dlatego wymaga pilnej interwencji lekarskiej.

Różne leczenie w zależności od lokalizacji skrzepu

Oprócz ryzyka zatorowości płucnej, zapalenie żył nie powinno być nigdy przeoczone, ponieważ może ono nawracać. Długoterminowym ryzykiem jest zmiana ściany żyły, co prowadzi do pojawienia się przewlekłego obrzęku, czasami związanego z chorobami skóry i owrzodzeniami.

Leczenie zależy od rodzaju zapalenia żył. Jeśli skrzep znajduje się w naczyniu blisko powierzchni skóry, nazywa się to powierzchownym zapaleniem żył. Jeśli jest to żyła głęboka, która jest zablokowana, nazywa się to głębokim zapaleniem żył.

• Zapalenie żył jest powierzchowne: W leczeniu stosuje się preparaty farmakologiczne doustne oraz maści, kremy lub żele, należy również zastosować opatrunek uciskowy. Sytuacja na ogół poprawia się w ciągu jednego do dwóch tygodni.  Choroba ta ma tendencję do nawrotów, wskazane jest więc usunięcie żylaków.
• Zapalenie żył jest głębokie: Leczenie farmakologiczne jest podstawą terapii. Wykorzystywane są zarówno leki doustne, jak i podawane podskórnie, bądź dożylnie. Terapia zwykle rozpoczynana jest od leków, które charakteryzują się szybkim efektem działania. Przez około tydzień przepisywane są podskórne leki przeciwzakrzepowe. Jednocześnie podaje się doustne leczenie farmakologiczne, które hamuje powiększanie się istniejących i tworzenie nowych zakrzepów.

Nieleczona zakrzepica prowadzi do zespołu pozakrzepowego, objawiającego się brązowymi przebarwieniami skóry łydek lub owrzodzeniami podudzi, natomiast powikłaniem zatoru tętnicy płucnej jest przewlekłe zakrzepowo-zatorowe nadciśnienie płucne.

Jak można zapobiegać nawrotom zapalenia żył?

Jeśli nie zapobiegnie się odpowiednio głęboko umiejscowionemu zapaleniu żył, może ono nawrócić u jednej na trzy osoby w ciągu pięciu lat. Dlatego warto wprowadzić w życie kilka zasad higieny.

• Noś pończochy przeciwzakrzepowe, zwłaszcza podczas długiego stania lub podróży samolotem. Poprzez odpowiedni ucisk na żyły poprawiają krążenie dzięki czemu skutecznie redukują ryzyko zakrzepicy
• Podnieś nogi, gdy siedzisz lub leżysz. W nocy pod nogi, należy podłożyć książki lub kawałek drewna, aby podnieść je o 10 centymetrów
• Spacer przez pół godziny dziennie jest najlepszym ćwiczeniem aktywującym przepływ krwi
• Unikaj źródeł ciepła na nogach: zbyt gorące kąpiele, oparzenia słoneczne, sauna, ogrzewanie podłogowe, podgrzewany koc, obcisłe ubrania...
• Odpowiednie nawodnienie: pij od 1,5 do 2 litrów dziennie
• Walcz z nadwagę, ponieważ otyłość zwiększa ryzyko wystąpienia zapalenia żył.